|
Προέλευση:
Λευκωσία(;)
Υλικό:
Μάρμαρο Προκοννήσου
Κατάσταση διατήρησης:
Καλή - το ανάγλυφο σώζεται σχεδόν ακέραιο. Στα άκρα της μορφής υπάρχουν απολεπίσεις, ενώ σ’ ολόκληρη την επιφάνεια διακρίνονται παλαιά σημάδια τριβής, αποτέλεσμα των οποίων υπήρξε η απώλεια της μύτης και των δακτύλων της μορφής και υπέστησαν ελαφρές ζημιές οι πτυχώσεις. Στο άνω και στο αριστερό μέρος της μορφής διασώζεται τμήμα της επίπεδης βάσης εντοιχισμού του αναγλύφου. Η επιφάνεια της πίσω όψης είναι εξ ολοκλήρου ανώμαλη.
Περιγραφή:
Το ανάγλυφο απεικονίζει τον Χριστό όρθιο σε αυστηρή μετωπική στάση, με τα δύο πόδια τοποθετημένα σε κιονόκρανο. Ο Χριστός είναι ενδεδυμένος με μακρύ χιτώνα πάνω από τον οποίο φέρει μανδύα, του οποίου τα δύο άκρα συγκρατούνται από πόρπη σε σχήμα ρόμβου στο κέντρο του στήθους, κάτω ακριβώς από τη γενειάδα. Το δεξί μπράτσο είναι αναδιπλωμένο μπροστά στο πάνω μέρος στήθους και με το δεξί χέρι ευλογεί. Το αριστερό μπράτσο που είναι κατεστραμμένο, θα ήταν αναδιπλωμένο στο ύψος της κοιλιάς και με το αριστερό χέρι κρατεί κλειστό Ευαγγέλιο, που κρύβεται κατά το ήμισυ κάτω από το μανδύα. Ο μανδύας συγκρατείται στη μέση με φυσικό τρόπο,
δημιουργώντας πτυχώσεις που πέφτουν επίσης με φυσικό τρόπο, δίνοντας όγκο στο κορμί του Χριστού. Η κεφαλή του Χριστού φέρει σταυρόσχημο φωτοστέφανο. Το πρόσωπο είναι μακρόστενο, σκελετωμένο, οι οφθαλμοί μεγάλοι ορθάνοιχτοι, με βλέμμα σταθερό, φέρει μουστάκι και μακριά γενειάδα ελαφρώς δισχιδή. Η κόμη είναι μακριά, με χωρίστρα στο κέντρο και ψηλά στην κεφαλή αναδεικνύοντας έτσι ένα ψηλό μέτωπο και πέφτει στους ώμους με τρόπο ανάγλυφο παρά γραμμικό. Η κόμη δεν φαίνεται να στολίζει με φυσικό τρόπο την κεφαλή αλλά δίνει την αίσθηση κουκούλας / καλύπτρας.
Το έργο είναι μοναδικό για την Κύπρο, ενώ θα μπορούσε να συγκριθεί με τα μεγάλα έργα τέχνης των μεγάλων κέντρων γοτθικής γλυπτικής του γαλλικού Μεσαίωνα. Ανάλογα έργα σύγκρισης βρίσκονται στα θυρώματα των γοτθικών εκκλησιών που ανεγέρθηκαν επί βασιλείας του Αγίου Λουδοβίκου. Αυτά ανήκουν στο μεγάλο καλλιτεχνικό ρεύμα που ξεκίνησε από τη Reims κατά τη διάρκεια του 13ου αιώνα και που άνθισε στην Bourgogne, στη Mans και στο Bordeaux. Το καλλιτεχνικό αυτό ρεύμα χαρακτηρίζεται από τις ίδιες μεγαλόσωμες μορφές. Η μοναδικότητα του έργου οφείλεται επίσης στο γεγονός, ότι ο Χριστός φέρει αυτοκρατορικό, εκκλησιαστικό ένδυμα, χαρακτηρίζοντας τον έτσι ως Χριστό-Αυτοκράτορα, ως Χριστό-Ιερέα, ως Παντοκράτορα.
Το άγαλμα ενός Ευλογούντος Χριστού έχει θέση στην παραστάδα της κεντρικής πύλης της δυτικής εισόδου γοτθικού ναού. Θα μπορούσε, ακόμα, να ήταν η κεντρική μορφή μιας Δέησης (διαμεσολάβηση της Παναγίας και του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου την ώρα της Τελευταίας Κρίσης), σε μια σκηνή της Δευτέρας Παρουσίας -ίσως σε μια από τις ογδόντα εκκλησίες, οι οποίες κατεδαφίστηκαν από τους Ενετούς το 1567, στην προσπάθειά τους να ανεγείρουν τις νέες οχυρώσεις της πόλης της Λευκωσίας. Πρόκειται για ένα έργο που θα μπορούσε να είχε φιλοτεχνηθεί κατά τη διάρκεια της παραμονής στην Κύπρο του Αγίου Λουδοβίκου, μεταξύ 1248 και 1249, από έναν από του Γάλλους γλύπτες που ο Βασιλιάς Λουδοβίκος ο 9ος είχε τότε φέρει μαζί του. |
